Giáo dục tiểu học ở Mỹ

Giáo dục tiểu học (elementary education hay primary education) là chương trình bắt buộc của giáo dục Mỹ. Để bắt đầu chương trình giáo dục tiểu học, học sinh Mỹ bắt buộc phải hoàn thành chương trình học từ 1 – 2 năm tại trường mẫu giáo hoặc nhà trẻ. Tương tự nền giáo dục mầm non ở Mỹ, giáo dục Tiểu học được chính quyền Mỹ chú trọng đầu tư và đạt được nhiều thành quả nổi bật. Cùng ICS Viet Nam tìm hiểu về hệ thống giáo dục Tiểu học với chất lượng hàng đầu thế giới tại Hoa Kỳ.

1. Giới thiệu về hệ thống giáo dục tiểu học Mỹ

Hệ thống giáo dục tiểu học tại Mỹ thường bắt đầu dạy học sinh từ mẫu giáo đến lớp năm hoặc lớp sáu. Có nghĩa là, học sinh sẽ đến trường từ 5 đến 7 tuổi. Độ tuổi này được quy định tùy thuộc vào sự khác biệt trong chính sách của tiểu bang, đặc biệt là quy định về việc học mẫu giáo là bắt buộc. Chương trình giáo dục tiểu học sẽ kết thúc khi trẻ học hết lớp 5, lúc này các bé 11 tuổi.

Mẫu giáo truyền thống được cấu trúc như một chương trình giáo dục mầm non, một chương trình “tiền tiểu học”, nhưng nó thường được đặt trong các trường tiểu học . Nhà trẻ công lập miễn phí. Tuy nhiên, một số trường mẫu giáo là các chương trình độc lập và có một số cơ sở khác cung cấp các hình thức giáo dục mầm non khác nhau, bao gồm các trung tâm chăm sóc ban ngày và trường mẫu giáo. Học sinh có thể ghi danh vào một số chương trình mầm non khi 3 tuổi, nhưng thông thường chúng bắt đầu học mẫu giáo ở tuổi 5. Các chương trình có thể kéo dài cả ngày hoặc nửa ngày.

Bắt đầu từ lớp một, tất cả học sinh được hướng dẫn học tập toàn thời gian. Thông thường, học sinh tiểu học được cùng một giáo viên hướng dẫn các môn học chính trong cả năm, nhưng có thể được giáo viên chuyên môn hướng dẫn các môn học như nghệ thuật, âm nhạc, thể dục (Thể dục) và khoa học máy tính.

Các tiểu bang quyết định chương trình giảng dạy, và các học khu, trường học và cá nhân giáo viên quyết định cách thực hiện chương trình đó. Các môn học chính trong chương trình giáo dục tiểu học tại Mỹ là Ngữ văn (đọc, viết, ngữ pháp và chính tả bằng tiếng Anh), Toán học, Khoa học và Nghiên cứu xã hội (địa lý, lịch sử tiểu bang, lịch sử Hoa Kỳ, lịch sử thế giới). Học sinh cũng có thể nhận được sự hướng dẫn từ giáo viên thông thường hoặc giáo viên chuyên môn về nghệ thuật, âm nhạc, kịch nghệ, thể dục, khoa học máy tính và các môn học khác. Chúng cũng thường đến thăm thư viện hàng tuần để bổ sung kiến thức.

Tính đến năm 2001, tại Mỹ có 92.858 trường tiểu học, trong đó, có 68.173 trường công lập và 24.685 trường tư thục. Theo Trung tâm Quốc gia Thống kê Giáo dục Mỹ (National Center for Education Statics), tính đến mùa thu năm 2009, có khoảng 3,5 triệu học sinh học tại các trường tiểu học công lập.

2. Đặc trưng của giáo dục tiểu học Mỹ

2.1. Mục tiêu

Giáo dục tiểu học ở Mỹ đặt ra những yêu cầu cụ thể đối với mỗi học sinh sau khi hoàn thành mỗi lớp học trong cấp. Cụ thể như sau:

Tốt nghiệp mẫu giáo
Yêu cầu cụ thể đối với học sinh mẫu giáo tại Mỹ là:

• Có thể nhận biết và phân biệt con số, có thể biểu đạt khái niệm toán học trừu tượng bằng những vật thể cụ thể như hòn sỏi, mẩu giấy, cái que…
• Nhận biết 26 chữ cái tiếng Anh, phân biệt nguyên âm và phụ âm
• Phân biệt được các ngành nghề khác nhau và biết những ngành nghề này sau đó sẽ làm những gì.
• Hiểu được quá trình diễn biến của cuộc đời sinh vật.
• Học địa lý từ địa cầu, bản đồ, hiểu được rằng trên trái đất có rất nhiều cư dân, rất nhiều quốc gia và những màu da khác nhau.
• Hiểu được nghĩa vụ và trách nhiệm của mọi người: người già cần ở trong nhà, trẻ em cần đến trường, người trưởng thành cần đi làm…

Lớp 1
 Học sinh tốt nghiệp lớp 1 cần đáp ứng những yêu cầu cơ bản sau:

• Có thể đếm từ 1 đến 100, có thể đếm số có hai chữ số hoặc thế nào là bội số của 5, biết số lẻ và số chẵn, biết phép cộng trừ đơn giản.
• Học cách quan sát, chia ngành phân loại đối với những sự vật và vật phẩm khác nhau.
• Có thể lấy dẫn chứng về quá trình diễn biến của sự sống, hiểu được quan hệ sống tương trợ giữa động thực vật trong thiên nhiên
• Học sử dụng tranh ảnh để biểu đạt ý.
• Hiểu tính tất yếu của việc mặc, ăn, ở và mái ấm gia đình.
• Hiểu rõ quan hệ giữa các thành viên trong gia đình, giữa những người làng xóm.

Lớp 2
Sau khi kết thúc chương trình lớp 2, học sinh tiểu học của Mỹ cần nắm được những nội dung sau:

• Biết đọc, viết số có ba chữ số, từ năm số tùy ý chọn, có thể đếm xuôi hoặc đếm ngược.
• Vận dụng thành thạo phép cộng trừ đối với số có hai chữ số, biết dùng những đơn vị đo lường như inch (tấc Anh) hoặc centimet để đo độ dài, biết xem đồng hồ.
• Đọc sách, duy trì đều đặn việc viết (nhận xét, bình luận) sau khi đọc sách, học cách viết tổng kết, hiểu và phân biệt được những hình thức văn học khác nhau như: thơ, tản văn, tiểu thuyết, truyện ký… Đồng thời, biết được sự khác nhau giữa tác phẩm hư cấu và tác phẩm phi hư cấu.
• Bắt đầu học nghiên cứu độc lập về động vật, ví dụ như vấn đề sinh thái của côn trùng…

Lớp 3
Học sinh lớp 3 tại Mỹ sẽ được đào tạo và yêu cầu đạt được những nội dung sau:

• Học được cách biến tư liệu thành biểu đồ, biết so sánh sự lớn nhỏ và cộng trừ trong phạm vi 100.000, thành thạo phép cộng, trừ, nhân, chia đối với số có ba chữ số.
• Có thể lấy những tài liệu tại chỗ trong môi trường xung quanh, sưu tập, tổ chức tài liệu, hiểu được cách giữ gìn sức khỏe của con người, hiểu rõ quá trình diễn biến cuộc đời của những động vật nhỏ như: ếch, bướm, gà con, chuột bạch…
• Hiểu cách sử dụng từ điển.
• Có thể hiểu tư tưởng của những tác phẩm và các nhà văn, họa sĩ mình yêu thích biểu đạt, hiểu được các tác phẩm văn học trong các bối cảnh văn hóa khác nhau.

Lớp 4
Mục tiêu của giáo dục Tiểu học Mỹ sau khi kết thúc chương trình lớp 4 là:

• Dùng máy tính để tính toán những con số rất lớn, so sánh lớn nhỏ trong phạm vi 1.000.000, học số thập phân và phân số, vẽ biểu đồ.
• Có thể giải thích sự khác nhau của khí hậu giữa các vùng đất trên thế giới nhờ bản đồ, hình ảnh, biểu đồ.
• Thông qua việc đọc, hiểu thêm một bước về những thể loại văn học khác nhau, ví dụ như tác phẩm khoa học viễn tưởng, truyện ký…

Lớp 5
Học sinh sẽ hoàn thành chương trình tiểu học ở lớp 5 với những yêu cầu cơ bản sau:

• Biết điền, đọc các loại bảng biểu, thành thạo các phép tính cộng, trừ, nhân, chia phân số.
• Có thể vận dụng hệ thống thư viện và các tư liệu để tiến hành nghiên cứu.
• Tiến hành so sánh và tổng hợp các loại tin tức thông qua việc viết bút ký
• Bắt đầu tự viết những bài văn dạng tả thật (phi hư cấu) và những đoản văn theo thể thức năm đoạn.
• Học được cách viết chính thức, không chính thức và cách viết thư cho bạn bè.
• Hiểu việc chia ngành phân loại những sách báo khác nhau.
• Có thể nắm được nội dung chủ yếu của một cuốn sách, đồng thời tiến hành bình luận về cấu tứ, bối cảnh, cách xây dựng nhân vật, phương thức biểu đạt, nghệ thuật ngôn ngữ.

2.2. Cách thức quản lý chung

Tại các trường tiểu học công lập ở Mỹ từ 4 hoặc 5 tuổi (tùy bang) đến hết lớp 5 sẽ được miễn phí phần học phí chính. Ở một nơi phụ huynh có thể đóng cho trường một ít tiền sách vở, dụng cụ học tập, chi phí dao động từ vài chục đến vài trăm đô la tùy trường. Giờ học cấp 1 thường bắt đầu vào 8h và kết thúc tầm 2h50 chiều, không có ngủ trưa.

Mỗi trường thường có giáo trình khác nhau ngay cả trong cùng một thành phố, nhưng theo một chuẩn chung của bang để đánh giá và thiết kế giáo trình. Xếp hạng các trường cũng khác nhau trên thang điểm 10 nên phụ huynh thường chọn mua/thuê nhà trong khu có trường điểm cao, giá nhà thường sẽ cao hơn, nhưng đầu tư xứng đáng.

2.3. Điểm số học thuật

Học sinh tiểu học ở Mỹ chỉ thực sự được đánh giá trình độ qua điểm số từ lớp 3 để xếp hạng ranking của trường so với trường khác. Ở mẫu giáo và lớp 1, lớp 2, các bé cũng làm bài kiểm tra ngắn trên máy tính để cô biết trình độ và xếp vào nhóm từ thấp đến cao, từ đó điều chỉnh tốc độ học nhanh, chậm và mức độ khó, dễ ở mỗi nhóm, giúp bé học nhanh không bị chán và bé học chậm không bị đuối. Do vậy việc trang bị kiến thức toán và đọc hiểu trước khi vào lớp 3 ở Mỹ đa số là làng nhàng so với Việt Nam, học như chơi, nhưng cũng có một số nơi học nặng hơn tùy theo giáo trình của từng trường. Nhà trường thường dùng thang điểm A-F để đánh giá kết quả học tập từng môn của học sinh.

2.4. Kiến thức thực tế về khoa học xã hội và khoa học tự nhiên rất được chú trọng

Từ khi còn học mẫu giáo, chương trình học khoa học xã hội đã dạy các bé các bé đã phân biệt cái mình muốn và cái mình cần (What you need & What you want), cách sử dụng và lưu hành tiền trong xã hội, thế nào là một công dân tốt, các ngành nghề phục vụ xã hội như thế nào, cách làm việc nhóm ra sao…

Với những môn học khoa học tự nhiên, các bé ra vườn bắt sâu vào ngắm nghía, gieo hạt vào đất xem cây mọc thế nào, nhặt lá để xem mùa thay đổi, thỉnh thoảng lên xe đến các trang trại, bảo tàng, vuốt ve làm bạn với thỏ, rùa, chó, mèo, bò sát được các tổ chức khoa học mang đến từng lớp.

2.5. Phương pháp giảng dạy đa dạng

Giáo dục tiểu học ở Mỹ luôn chú trọng đến việc thay đổi linh hoạt trong sự đa dạng của các phương pháp giáo dục sao cho phù hợp với từng đối tượng học sinh cụ thể.

Giáo dục tiểu học tại Hoa Kỳ trao quyền lựa chọn rất lớn và tôn trọng tự do cá nhân của trẻ trong khuôn khổ cho phép. Điều này được thể hiện qua nhiều khía cạnh. Chẳng hạn như ở đa số trường công của Mỹ, học sinh được tự do chọn quần áo đi học vì trường không bắt mặc đồng phục, miễn là sạch sẽ, lịch sự. Bên cạnh đó, học sinh tiểu học ở Mỹ thường xuyên được quán triệt tinh thần không ngại mắc lỗi để học hay khám phá cái mới. Vì vậy, học sinh Mỹ luôn chủ động và tự do trong việc phát biểu ý kiến, đóng góp cho bài học hoặc góp ý với giáo viên.

Tại Mỹ, giáo dục cấp tiểu học luôn chú trọng đến việc kết hợp nội dung kiến thức lý thuyết với nội dung thực hành trong thực tế. Trong mỗi tiết học, giáo viên sẽ hướng học sinh đến những nội dung kiến thức thực tiễn của cuộc sống. Đồng thời, giáo viên sẽ tạo những điều kiện tốt nhất để học sinh có thể tiến hành nhiều thí nghiệm để ghi nhớ thật sâu lý thuyết. Bởi vậy, sau khi kết thúc chương trình tiểu học, học sinh hoàn toàn có thể áp dụng những kiến thức đã học vào việc giải quyết các vấn đề thực tiễn.

Trong các lớp học tiểu học tại Hoa Kỳ, thầy cô không so sánh các bé với nhau. Bài tập làm xong ở lớp cô chỉ ghi “great job” (giỏi lắm), hoặc vẽ mặt cười hay hình ngôi sao chứ không có điểm số hay sửa lỗi nên bé nào cũng tự tin mình giỏi. Chỉ khi trẻ làm kiểm tra đọc hiểu trên máy tính 4 lần một năm học thì mới có điểm số gửi về cho bố mẹ tham khảo.

Ngoài ra, giáo dục tiểu học Mỹ còn áp dụng linh hoạt các phương pháp giáo dục khác như: áp dụng khoa học kỹ thuật hiện đại, chú trọng giáo dục kỹ năng cho học sinh…

3. Các môn học trong giáo dục tiểu học Mỹ

3.1. Môn học bắt buộc

Chương trình tiểu học hàng năm bao gồm bộ khung 4 môn chính là toán (Math), Nghệ thuật Ngôn ngữ (Language Arts), Khoa học (Science) và Nghiên cứu Xã hội (Social Studies). Đây là 4 bộ môn bắt buộc được xếp theo level từ lớp mẫu giáo lớn K đến lớp 5, với tóm tắt các môn học và cấp bậc như sau:

Toán: Toán tiểu học bắt đầu từ mẫu giáo với việc học sinh học các khái niệm cơ bản như sắp xếp, chuỗi lặp lại và học đếm số. Ở lớp một và lớp hai, học sinh sẽ học các kiến thức cơ bản về khái niệm toán học khi các em trở nên thông thạo các phép cộng và trừ cũng như mô tả và phân tích các hình dạng hình học, các mối quan hệ số và các phép đo tuyến tính. Các khóa học Toán lớp 3 và lớp 4 dạy phép nhân và phép chia đến 100, phân số và hình học cơ bản. Học sinh cũng học phép nhân và chia nhiều chữ số, ước lượng, và nhiều hơn nữa. Khóa học Toán lớp 5 tập trung vào việc giới thiệu các khái niệm đại số và hình học. Sau lớp năm, học sinh có một nền tảng toán học vững chắc giúp các em đạt được thành công trong các khóa học toán trong tương lai.

Đọc hiểu và Nghệ thuật Ngôn ngữ: Chương trình dạy đọc và nghệ thuật ngôn ngữ mang đến cho học sinh cơ sở vững chắc để đọc viết tiếng Anh. Trẻ em mẫu giáo học những kiến thức cơ bản của ngôn ngữ tiếng Anh như bảng chữ cái, chữ viết hoa và viết thường, cách phát âm, và các phần cơ bản của lời nói và cấu trúc câu. Đến lớp một, học sinh của Acellus có thể hình thành các câu cơ bản đồng thời phát triển kỹ năng đánh vần và phát âm của mình. Từ lớp hai đến lớp năm, học sinh phát triển kiến thức về cấu trúc câu, ngữ pháp, đọc và viết. Học sinh thực hành viết tự sự cá nhân, thơ và kịch cũng như các bài văn giải thích, quan điểm, giải thích và so sánh. Vào thời điểm học sinh Acellus ghi danh vào các lớp trung học cơ sở, các em đã hiểu rõ về ngôn ngữ tiếng Anh.

Khoa học: Khoa học cơ bản dạy học sinh nhìn và giải thích thế giới. Bắt đầu từ mẫu giáo, học sinh được giới thiệu về trái đất và khoa học vật lý, bao gồm thực vật, động vật và thời tiết. Trong suốt trường tiểu học, học sinh tìm hiểu về các môi trường sống khác nhau, hệ sinh thái, vòng đời, tài nguyên, không gian của Trái đất,… Sau khi học sinh hoàn thành Khoa học Lớp 5, các em sẽ biết về thế giới vật chất và được thiết lập để đạt được thành công trong các khóa học khoa học trong tương lai. Mỗi khóa học khoa học bao gồm các video trong phòng thí nghiệm giải thích các bài học và chứng minh các khái niệm khoa học thông qua thử nghiệm. Những video này làm cho các khái niệm trở nên sống động đối với học sinh một cách thú vị và hấp dẫn.

Xã hội học: Các nghiên cứu xã hội cung cấp cơ sở cho cách con người tương tác với nhau. Các học sinh mẫu giáo học về các tương tác xã hội cơ bản, nhu cầu và mong muốn, địa lý, quốc gia, ngày lễ và truyền thống, và công nghệ. Từ lớp một đến lớp ba, học sinh được tìm hiểu về các cộng đồng khác nhau cùng với các lễ kỷ niệm, môi trường và lịch sử của họ. Nghiên cứu Xã hội Lớp 4 và Lớp 5 tập trung vào lịch sử, chính phủ và các khu vực của Hoa Kỳ cũng như giới thiệu cho học sinh về các cuộc chiến tranh, công nghiệp hóa, quyền công dân của Hoa Kỳ và hơn thế nữa.Các khóa học này giúp học sinh đạt được thành công trong các lớp học lịch sử và nghiên cứu xã hội trong tương lai.

3.2. Môn học tự chọn theo khối

Các môn tự chọn theo khối cho phép học sinh thử nghiệm với các sở thích bên ngoài các môn học chính. Trong chương trình giáo dục tiểu học Mỹ có thể kể đến một số môn học tự chọn sau:

Nghệ thuật: Học viên sẽ phát triển kỹ năng vận động tinh (fine motor skills) và kỹ năng tư duy phê phán, kỹ năng sáng tạo. Sử dụng các yếu tố nghệ thuật và nguyên tắc thiết kế làm nền tảng chính, các em sẽ tự tạo ra phong cách nghệ thuật của riêng mình. Học viên được khám phá nhiều loại vật liệu và học các kỹ thuật nghệ thuật trong quá trình sáng tạo; được phát triển các kỹ năng quan sát và phê bình để phản ánh và phân tích các tác phẩm nghệ thuật. Bộ môn Nghệ thuật cho phép học viên kết nối với tất cả các môn học, từ Toán học, đến nhạc và Ngôn ngữ.

Giáo dục thể chất: Các khóa học Giáo dục thể chất cơ bản tích hợp các thói quen và hoạt động lối sống lành mạnh, giúp học viên có thể chất khỏe mạnh. Các bài học được thiết kế giúp cung cấp các hoạt động phù hợp với sự phát triển và xây dựng các kỹ năng học được ở mỗi cấp lớp. Các em cũng học được cách có một chế độ ăn uống lành mạnh, phát triển tinh thần đồng đội và thể thao trong 60 phút hoạt động hàng ngày. Học viên cũng được học cách thiết lập mục tiêu và cách thực hiện để đạt được những mục tiêu thể chất đó.

Khoa học máy tính/ Công nghệ: Các khóa học giúp học viên phát triển các kỹ năng cơ bản về khoa học máy tính thông qua nội dung phù hợp với lứa tuổi. Học viên được học những khái niệm như các thuật toán, bảo mật, quyền riêng tư, bản quyền, kiến ​​thức cơ bản về lập trình máy tính và kỹ năng sử dụng bàn phím. Ngoài các kỹ năng máy tính, bộ môn Công nghệ còn tích hợp các tiêu chuẩn từ Khoa học Xã hội, Sức khỏe và Ngôn ngữ với các chủ đề ở mỗi cấp độ về an toàn và sức khỏe, vấn nạn bắt nạt/đe dọa trực tuyến và là công dân có trách nhiệm. Các lớp lớn sẽ hoàn thành các dự án nghiên cứu tập trung vào công nghệ thích ứng, phương tiện truyền thông xã hội hoặc robot. Các dự án nghiên cứu yêu cầu học viên đánh giá độ tin cậy của các trang web, tổ chức nghiên cứu, tiếp nhận và thực hiện phản hồi và tạo ra một sản phẩm cuối cùng.

Tiếng Tây Ban Nha: Học viên học ngôn ngữ thông qua những câu chuyện cung cấp trải nghiệm học tập thú vị và tích cực. Mỗi bài học được dạy thông qua một câu chuyện hấp dẫn, xác thực, cho học viên cơ hội nhìn và nghe ngôn ngữ trong ngữ cảnh. Học viên sẽ học các kỹ năng nghe và nói cùng với các kỹ năng đọc viết tiếng Tây Ban Nha. Các khóa học cung cấp âm thanh và hình ảnh cho tất cả các loại hình học tập để các em có nhiều cơ hội để nghe, nói, đọc, viết và ghi lại ngôn ngữ. Các khóa học được xây dựng trên các liên hệ đến một nền văn hóa nói tiếng Tây Ban Nha thông qua nghệ thuật, lễ kỷ niệm và truyền thống văn hóa, định hướng cho học viên trở thành công dân toàn cầu.

Trên đây là một số thông tin về hệ thống giáo dục tiểu học ở Mỹ. Hy vọng bài viết hữu ích đối với bạn!

Đọc thêm:
1. Acellus là gì? | Giới thiệu chi tiết từ A-Z chương trình học Acellus
2. Hướng dẫn học Acellus, kinh nghiệm khai thác hiệu quả Acellus
3. Hướng dẫn download và cài đặt Acellus
4. So sánh hệ thống giáo dục Mỹ và Việt Nam về nội dung, mục tiêu và phương pháp giáo dục
5. Triết lý giáo dục của Mỹ: Tự do, sáng tạo và trách nhiệm
6. Cách thức giáo dục nhân cách cho học sinh Mỹ
7. Những điều cần biết về phương pháp giáo dục của Mỹ
8. 6 Điều bạn cần biết về văn hóa giáo dục Mỹ
9. Danh sách 5 trường quốc tế quận 7 mới nhất 2022